همانطور که میدانید سلامت مادر در دوران بارداری، به شکل مستقیم بر سلامت جنین تاثیر میگذارد. یکی از مهمترین غدد درونریز بدن، تیروئید است. این غده کوچک، هورمونهایی تولید میکند که نقش بسیار مهمی در رشد و نمو جنین، به ویژه قلب کوچک او، ایفا میکنند.
تیروئید و تشکیل نشدن قلب جنین
اختلال در عملکرد غده تیروئید یکی از عوامل متعددی است که میتواند بر تشکیل نشدن کامل قلب جنین تاثیر بگذارد. در ادامه به صورت مفصل درباره این مسئله صحبت میکنیم.
چرا عملکرد تیروئید مادر برای قلب جنین مهم است؟
هورمونهای تیروئید مانند سوخت موتوری هستند که قلب جنین را به حرکت در میآورند. این هورمونها به رشد عضلات قلب، تنظیم ضربان قلب و تشکیل کامل ساختارهای قلبی کمک میکنند. اگر تیروئید کمتر، یا بیشتر از اندازه طبیعی هورمون ترشح کند قلب جنین نمیتواند به خوبی رشد کند و ممکن است با مشکلاتی روبرو شود. در ادامه به توضیح هر دو میپردازیم.
میزان نرمال تیروئید در بارداری
میزان طبیعی تیروئید در بارداری به سن بارداری بستگی دارد:
- سه ماهه اول: TSH باید بین ۰.۱ تا ۲.۵ mIU/L باشد.
- سه ماهه دوم و سوم: TSH باید بین ۰.۲ تا ۳ mIU/L باشد.
اگر تیروئید مادر از این محدوده خارج شود، ممکن است خطرناک باشد. کم کاری تیروئید میتواند منجر به تاخیر در رشد قلب جنین شود و پرکاری تیروئید میتواند باعث تپش قلب جنین شود. بنابراین، کنترل و درمان مناسب تیروئید در دوران بارداری برای سلامت قلب جنین ضروری است.
عوارض کمکاری تیروئید در بارداری بر قلب جنین
اگر کمکاری تیروئید در دوران بارداری درمان نشود، میتواند عواقب جدی برای قلب جنین به همراه داشته باشد، از جمله:
* تاخیر در رشد قلب: قلب جنین ممکن است کوچکتر از اندازه طبیعی باشد و نتواند به شکل صحیح کار کند.
* ناهنجاریهای ساختاری قلب: ممکن است مشکلاتی در ساختار دریچهها یا دیوارههای قلب ایجاد شود.
* اختلال در عملکرد قلب: قلب جنین ممکن است ضعیفتر شده و نتواند خون را به اندازه کافی به بدن پمپاژ کند.
چنانچه درباره تاثیرات عملکرد غده تیروئید مادر روی قلب جنین، سوالی دارید با فوق تخصص قلب اطفال و جنین مشورت کنید و راهنمایی دریافت کنید.
دیر فهمیدن کم کاری تیروئید در بارداری
چنانچه مادر در دوران بارداری مبتلا به کم کاری تیروئید باشد و دیر متوجه این موضوع شود، ممکن است خطراتی برای جنین ایجاد میشود. کم کاری تیروئید میتواند منجر به زایمان زودرس، سقط جنین، وزن کم نوزاد، اختلالات رشد مغزی و کاهش ضریب هوشی شود.
همچنین، جنین ممکن است با نقص رشد و مشکلات تنفسی متولد شود. در موارد شدید، کم کاری تیروئید میتواند منجر به مردهزایی شود.
بنابراین، تشخیص و درمان به موقع کم کاری تیروئید در دوران بارداری بسیار مهم است.
برای درمان کم کاری تیروئید در بارداری چه بخوریم؟
درمان کم کاری تیروئید در بارداری بهطور عمده شامل مصرف داروی لووتیروکسین است که یک هورمون مصنوعی تیروئید است و برای جایگزینی هورمون تیروئید در بدن استفاده میشود.
این دارو برای جنین بیخطر است و تحت نظر پزشک تجویز میشود. علاوه بر دارو، رژیم غذایی حاوی ید کافی نیز مهم است.
منابع خوب ید عبارتند از نمک یددار، غذاهای دریایی مانند: ماهی و میگو، تخممرغ، گوشت و مرغ.
همچنین، از مصرف مواد غذایی که ممکن است جذب هورمون تیروئید را کاهش دهند، مانند کلمها، باید خودداری شود.
عوارض پرکاری تیروئید در بارداری بر قلب جنین
ترشح بیش از حد هورمونهای تیروئید، قلب را به تپش میاندازند. هنگامی که سطح هورمونهای تیروئید در بدن مادر بالا میرود، این هورمونها از جفت عبور کرده و وارد خون جنین میشوند. این افزایش ناگهانی هورمونها، مانند یک محرک قوی بر قلب جنین عمل کرده و باعث میشود که قلب با سرعت و قدرت بیشتری بتپد. در نتیجه، ممکن است عوارضی مانند:
* تپش قلب جنین: افزایش ضربان قلب جنین یکی از شایعترین عوارض پرکاری تیروئید در مادران باردار است.
* نامنظمی ضربان قلب: هورمونهای اضافی میتوانند ریتم طبیعی ضربان قلب جنین را بر هم زده و باعث ایجاد ضربانهای نامنظم شوند.
* بزرگی قلب: در موارد شدید، قلب جنین ممکن است بزرگتر از اندازه طبیعی شود.
* زایمان زودرس: پرکاری تیروئید میتواند خطر زایمان زودرس را افزایش دهد.
* وزن کم هنگام تولد: نوزادانی که مادرانشان در دوران بارداری پرکاری تیروئید داشتهاند، ممکن است وزن کمتری نسبت به نوزادان سالم داشته باشند.
چرا پرکاری تیروئید مادر برای قلب جنین خطرناک است؟
قلب جنین در حال رشد است و به آرامش و محیطی پایدار نیاز دارد. افزایش ناگهانی و شدید ضربان قلب میتواند به عضله قلب فشار وارد کرده و در دراز مدت به آن آسیب برساند. همچنین، نامنظمی ضربان قلب میتواند به گردش خون مناسب در بدن جنین اختلال وارد کند و به اندامهای حیاتی او آسیب برساند.
تشخیص و درمان تیروئید
برای تشخیص کمکاری یا پرکاری تیروئید در دوران بارداری، پزشک شما آزمایش خون سادهای را تجویز خواهد کرد. اگر تشخیص اختلال در ترشح تیروئید تایید شود، با مصرف دارو میتوان به راحتی آن را درمان کرد. اهمیت دارد که بدانید درمان اختلال تیروئید در دوران بارداری بسیار مهم است و میتواند از بسیاری از عوارض آن بر قلب جنین پیشگیری کند.
بررسی قلب جنین در مادران مبتلا به اختلال تیروئید
همانطور که میدانید، با تشخیص زودهنگام اختلال در عملکرد غده تیروئید و درمان مناسب، میتوان از بسیاری از مشکلات جلوگیری کرد. اما برای اطمینان کامل از سلامت قلب کوچولویتان، پزشک ممکن است انجام اکو قلب جنین را توصیه کند. اکو قلب جنین، یک آزمایش ساده و بدون درد است که به شما کمک میکند تا از سلامت قلب فرزندتان مطمئن شوید. با انجام این آزمایش، پزشک میتواند هرگونه ناهنجاری قلبی را در مراحل اولیه تشخیص دهد و درمان مناسب را آغاز کند.
این آزمایش را به صورت کاملاً تخصصی برای مادران مبتلا به اختلال در غده تیروئید انجام میدهند و توانسته اند با ارائه خدمات حرفه ای و جلب رضایت بیش از ۹۶٪ از مراجعان به عنوان بهترین مرکز اکوکاردیوگرافی قلب جنین در تهران شناخته شوند.
مرکز تخصصی اکوکاردیوگرافی قلب جنین کجاست ؟
چرا اکو قلب جنین مهم است؟
همانطور که پیشتر اشاره کردیم، اختلال در تیروئید میتواند در رشد صحیح قلب جنین تاثیرات منفی داشته باشد. به همین دلیل انجام به موقع آزمایش اکو قلب جنین توصیه میشود. مزیتی که اکو قلب جنین در دوران بارداری دارد عبارتند از :
* تشخیص زودهنگام مشکلات قلبی: با اکو قلب جنین، میتوان کوچکترین ناهنجاریهای قلبی را که ممکن است با علائم ظاهری همراه نباشد، تشخیص داد.
* آغاز درمان به موقع: تشخیص زودهنگام مشکلات قلبی جنین، امکان شروع درمان مناسب و به موقع را فراهم میکند.
* کاهش نگرانیها: انجام اکو قلب جنین، به شما کمک میکند تا با خیال راحتتری بارداری خود را سپری کنید.
علائم کمکاری تیروئید در بارداری چیست؟
متاسفانه، علائم کمکاری تیروئید در بارداری ممکن است مبهم باشد و با علائم طبیعی بارداری اشتباه گرفته شود. برخی از این علائم عبارتند از:
* خستگی مفرط: احساس خستگی شدید و بیحالی که با استراحت برطرف نمیشود.
* افزایش وزن: افزایش وزن غیرعادی و ناگهانی
* یبوست: مشکل در دفع مدفوع
* پوست خشک: خشکی پوست و مو
* احساس سرما: حتی در هوای گرم
* افسردگی و بیحالی: کاهش انرژی و انگیزه
پیشگیری و مراقبتها
برای پیشگیری و کنترل کمکاری تیروئید در دوران بارداری، موارد زیر را رعایت کنید:
* مراجعه منظم به پزشک: برای انجام آزمایشهای دورهای و کنترل سطح هورمونهای تیروئید
* مصرف منظم داروها: طبق دستور پزشک
* رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهای غنی از ید
* ورزش ملایم: با مشورت پزشک
* استراحت کافی: برای حفظ سلامت خود و جنین
علائم پرکاری تیروئید در بارداری
اگر شما در دوران بارداری دچار پرکاری تیروئید شدهاید، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
* تپش قلب: احساس تپش قلب شدید و نامنظم
* عصبانیت و اضطراب: تغییرات خلقی شدید و بیقراری
* تعریق زیاد: حتی در هوای خنک
* کاهش وزن: علیرغم اشتهای خوب
* لرزش دستها
* مشکلات خواب
* نفخ و اسهال
تاثیر پرکاری تیروئید بر مادر
علاوه بر تأثیر بر جنین، پرکاری تیروئید میتواند عوارض جدی برای مادر نیز داشته باشد، از جمله:
* افزایش فشار خون
* مشکلات قلبی
* پوکی استخوان
* مشکلات چشمی
درمان پرکاری تیروئید در بارداری
درمان پرکاری تیروئید در دوران بارداری معمولاً شامل داروهایی است که تولید هورمون تیروئید را کاهش میدهند. در برخی موارد ممکن است به درمانهای دیگر مانند ید رادیواکتیو یا جراحی نیاز باشد.
پرسش و پاسخ تیروئید در بارداری
1. چگونه کم کاری تیروئید مادر بر قلب جنین تأثیر میگذارد؟
– کم کاری تیروئید میتواند منجر به تاخیر در رشد قلب جنین شود و ممکن است ناهنجاریهای ساختاری در قلب ایجاد کند. همچنین، قلب ممکن است ضعیفتر شده و نتواند خون را به خوبی پمپاژ کند.
2. آیا پرکاری تیروئید مادر بر قلب جنین تأثیر میگذارد؟
– بله، پرکاری تیروئید میتواند باعث تپش قلب جنین شود و ریتم ضربان قلب را نامنظم کند. در موارد شدید، قلب جنین ممکن است بزرگتر از حد معمول شود.
3. چرا هورمونهای تیروئید برای قلب جنین مهم هستند؟
– هورمونهای تیروئید به رشد عضلات قلب، تنظیم ضربان قلب و تشکیل کامل ساختارهای قلبی کمک میکنند.
4. آیا کم کاری تیروئید درمان نشده در بارداری خطرناک است؟
– بله، میتواند منجر به سقط جنین، کم خونی، پره اکلامپسی و نارسایی احتقانی قلب شود.
5. چگونه میتوان کم کاری تیروئید در بارداری را تشخیص داد؟
– با آزمایش خون برای سنجش سطح هورمونهای تیروئید.
6. آیا پرکاری تیروئید در بارداری خطرناک است؟
– بله، میتواند منجر به زایمان زودرس، وزن کم نوزاد و نامنظمی ضربان قلب جنین شود.
7. چرا اکوکاردیوگرافی جنین در مادران با اختلال تیروئید مهم است؟
– برای تشخیص زودهنگام ناهنجاریهای قلبی جنین و شروع درمان به موقع.
8. آیا درمان کم کاری تیروئید در بارداری مهم است؟
– بله، برای جلوگیری از عوارض قلبی و رشدی جنین ضروری است.
9. چگونه میتوان از عوارض تیروئید در بارداری جلوگیری کرد؟
– با درمان مناسب و منظم کم کاری یا پرکاری تیروئید و مراقبتهای منظم پزشکی.
10.آیا کم کاری تیروئید مادر میتواند بر رشد مغز جنین تأثیر بگذارد؟
– بله، کم کاری تیروئید میتواند منجر به اختلالات شناختی و رشدی در جنین شود.
11– آیا اختلال در عملکرد صحیح تیروئید در دوران بارداری قابل درمان است؟
بله، با مصرف داروهای تیروئید میتوان به راحتی کمکاری یا پرکاری تیروئید را درمان کرد.
12- چه زمانی باید برای انجام اکو قلب جنین اقدام کنم؟
پزشک شما بهترین زمان برای انجام اکو قلب جنین را به شما خواهد گفت. ولی به صورت کلی هفته ۱۸ تا ۲۴ بارداری بهترین زمان برای انجام این آزمایش است.
13- تیروئید چند در بارداری خطرناک است؟
سطح TSH بالاتر از ۲.۵ mIU/L در سه ماهه اول و بالاتر از ۳ mIU/L در سه ماهه دوم و سوم ممکن است خطرناک باشد.
اگر TSH به ۱۰ یا بیشتر برسد، بدون در نظر گرفتن سطح T4، درمان ضروری است.
چنانچه سوالی در این زمینه دارید، از طریق لینک زیر با ما در ارتباط باشید.
با آرزوی سلامتی برای شما و فرزند دلبندتان
دکتر ربابه رجبی فوق تخصص قلب جنین و کودک
جهت تعیین وقت ملاقات با خانم دکتر رجبی میتوانید با شماره: ۰۹۳۸۹۳۶۲۷۱۹ تماس بگیرید.