همانطور که میدانید سلامت مادر در دوران بارداری، به شکل مستقیم بر سلامت جنین تاثیر میگذارد. یکی از مهمترین غدد درونریز بدن، تیروئید است. این غده کوچک، هورمونهایی تولید میکند که نقش بسیار مهمی در رشد و نمو جنین، به ویژه قلب کوچک او، ایفا میکنند.
تیروئید و تشکیل نشدن قلب جنین
اختلال در عملکرد غده تیروئید یکی از عوامل متعددی است که میتواند بر تشکیل نشدن کامل قلب جنین تاثیر بگذارد. برای اطلاعات بیشتر میتوانید مطلب: « علل مختلف تشکیل نشدن قلب جنین » تالیف و ترجمه دکتر رجبی را مطالعه کنید. در این مطلب به صورت مفصل درباره علل مختلف تشکیل نشدن قلب جنین بحث شده است.
چرا عملکرد تیروئید مادر برای قلب جنین مهم است؟
هورمونهای تیروئید مانند سوخت موتوری هستند که قلب جنین را به حرکت در میآورند. این هورمونها به رشد عضلات قلب، تنظیم ضربان قلب و تشکیل کامل ساختارهای قلبی کمک میکنند. اگر تیروئید کمتر، یا بیشتر از اندازه طبیعی هورمون ترشح کند قلب جنین نمیتواند به خوبی رشد کند و ممکن است با مشکلاتی روبرو شود. در ادامه به توضیح هر دو میپردازیم.
ارتباط بین کمکاری تیروئید و قلب جنین
اگر کمکاری تیروئید در دوران بارداری درمان نشود، میتواند عواقب جدی برای قلب جنین به همراه داشته باشد، از جمله:
* تاخیر در رشد قلب: قلب جنین ممکن است کوچکتر از اندازه طبیعی باشد و نتواند به شکل صحیح کار کند.
* ناهنجاریهای ساختاری قلب: ممکن است مشکلاتی در ساختار دریچهها یا دیوارههای قلب ایجاد شود.
* اختلال در عملکرد قلب: قلب جنین ممکن است ضعیفتر شده و نتواند خون را به اندازه کافی به بدن پمپاژ کند.
تاثیر پرکاری تیروئید بر قلب جنین
ترشح بیش از حد هورمونهای تیروئید، قلب را به تپش میاندازند. هنگامی که سطح هورمونهای تیروئید در بدن مادر بالا میرود، این هورمونها از جفت عبور کرده و وارد خون جنین میشوند. این افزایش ناگهانی هورمونها، مانند یک محرک قوی بر قلب جنین عمل کرده و باعث میشود که قلب با سرعت و قدرت بیشتری بتپد. در نتیجه، ممکن است عوارضی مانند:
* تپش قلب جنین: افزایش ضربان قلب جنین یکی از شایعترین عوارض پرکاری تیروئید در مادران باردار است.
* نامنظمی ضربان قلب: هورمونهای اضافی میتوانند ریتم طبیعی ضربان قلب جنین را بر هم زده و باعث ایجاد ضربانهای نامنظم شوند.
* بزرگی قلب: در موارد شدید، قلب جنین ممکن است بزرگتر از اندازه طبیعی شود.
* زایمان زودرس: پرکاری تیروئید میتواند خطر زایمان زودرس را افزایش دهد.
* وزن کم هنگام تولد: نوزادانی که مادرانشان در دوران بارداری پرکاری تیروئید داشتهاند، ممکن است وزن کمتری نسبت به نوزادان سالم داشته باشند.
چرا پرکاری تیروئید مادر برای قلب جنین خطرناک است؟
قلب جنین در حال رشد است و به آرامش و محیطی پایدار نیاز دارد. افزایش ناگهانی و شدید ضربان قلب میتواند به عضله قلب فشار وارد کرده و در دراز مدت به آن آسیب برساند. همچنین، نامنظمی ضربان قلب میتواند به گردش خون مناسب در بدن جنین اختلال وارد کند و به اندامهای حیاتی او آسیب برساند.
تشخیص و درمان تیروئید
برای تشخیص کمکاری یا پرکاری تیروئید در دوران بارداری، پزشک شما آزمایش خون سادهای را تجویز خواهد کرد. اگر تشخیص اختلال در ترشح تیروئید تایید شود، با مصرف دارو میتوان به راحتی آن را درمان کرد. اهمیت دارد که بدانید درمان اختلال تیروئید در دوران بارداری بسیار مهم است و میتواند از بسیاری از عوارض آن بر قلب جنین پیشگیری کند.
بررسی قلب جنین در مادران مبتلا به اختلال تیروئید
همانطور که میدانید، با تشخیص زودهنگام اختلال در عملکرد غده تیروئید و درمان مناسب، میتوان از بسیاری از مشکلات جلوگیری کرد. اما برای اطمینان کامل از سلامت قلب کوچولویتان، پزشک ممکن است انجام اکو قلب جنین را توصیه کند. اکو قلب جنین، یک آزمایش ساده و بدون درد است که به شما کمک میکند تا از سلامت قلب فرزندتان مطمئن شوید. با انجام این آزمایش، پزشک میتواند هرگونه ناهنجاری قلبی را در مراحل اولیه تشخیص دهد و درمان مناسب را آغاز کند. برای آشنایی با نحوه انجام این آزمایش میتوانید به مطلب «اکو قلب جنین چگونه انجام میشود؟» مراجعه کنید. در مقاله فوق، میتوانید فیلم انجام اکو قلب جنین توسط خانم دکتر رجبی را مشاهده کنید.
چرا اکو قلب جنین مهم است؟
همانطور که پیشتر اشاره کردیم، اختلال در تیروئید میتواند در رشد صحیح قلب جنین تاثیرات منفی داشته باشد. به همین دلیل انجام به موقع آزمایش اکو قلب جنین توصیه میشود. مزیتی که اکو قلب جنین در دوران بارداری دارد عبارتند از :
* تشخیص زودهنگام مشکلات قلبی: با اکو قلب جنین، میتوان کوچکترین ناهنجاریهای قلبی را که ممکن است با علائم ظاهری همراه نباشد، تشخیص داد.
* آغاز درمان به موقع: تشخیص زودهنگام مشکلات قلبی جنین، امکان شروع درمان مناسب و به موقع را فراهم میکند.
* کاهش نگرانیها: انجام اکو قلب جنین، به شما کمک میکند تا با خیال راحتتری بارداری خود را سپری کنید.
انتخاب یک مرکز تخصصی برای انجام اکو قلب جنین
برای اطمینان از دقت و صحت نتایج، بهتر است اکو قلب جنین را در یک مرکز تخصصی اکو قلب جنین انجام دهید. در این مراکز، پزشکان فوق تخصص و با تجربه با استفاده از دستگاههای پیشرفته، به بهترین شکل ممکن قلب جنین شما را بررسی میکنند.
اهمیت مهارت پزشک و تجهیزات پیشرفته
مهارت پزشک در انجام اکو قلب جنین بسیار مهم است. یک پزشک ماهر میتواند با دقت بیشتری تصاویر را تفسیر کرده و هرگونه ناهنجاری را تشخیص دهد. همچنین، استفاده از دستگاههای پیشرفته و مدرن، به پزشک کمک میکند تا تصاویر واضحتری از قلب جنین تهیه کند و تشخیص دقیقتری را ارائه دهد.
علائم کمکاری تیروئید در بارداری چیست؟
متاسفانه، علائم کمکاری تیروئید در بارداری ممکن است مبهم باشد و با علائم طبیعی بارداری اشتباه گرفته شود. برخی از این علائم عبارتند از:
* خستگی مفرط: احساس خستگی شدید و بیحالی که با استراحت برطرف نمیشود.
* افزایش وزن: افزایش وزن غیرعادی و ناگهانی
* یبوست: مشکل در دفع مدفوع
* پوست خشک: خشکی پوست و مو
* احساس سرما: حتی در هوای گرم
* افسردگی و بیحالی: کاهش انرژی و انگیزه
پیشگیری و مراقبتها
برای پیشگیری و کنترل کمکاری تیروئید در دوران بارداری، موارد زیر را رعایت کنید:
* مراجعه منظم به پزشک: برای انجام آزمایشهای دورهای و کنترل سطح هورمونهای تیروئید
* مصرف منظم داروها: طبق دستور پزشک
* رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهای غنی از ید
* ورزش ملایم: با مشورت پزشک
* استراحت کافی: برای حفظ سلامت خود و جنین
علائم پرکاری تیروئید در بارداری
اگر شما در دوران بارداری دچار پرکاری تیروئید شدهاید، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
* تپش قلب: احساس تپش قلب شدید و نامنظم
* عصبانیت و اضطراب: تغییرات خلقی شدید و بیقراری
* تعریق زیاد: حتی در هوای خنک
* کاهش وزن: علیرغم اشتهای خوب
* لرزش دستها
* مشکلات خواب
* نفخ و اسهال
تاثیر پرکاری تیروئید بر مادر
علاوه بر تأثیر بر جنین، پرکاری تیروئید میتواند عوارض جدی برای مادر نیز داشته باشد، از جمله:
* افزایش فشار خون
* مشکلات قلبی
* پوکی استخوان
* مشکلات چشمی
درمان پرکاری تیروئید در بارداری
درمان پرکاری تیروئید در دوران بارداری معمولاً شامل داروهایی است که تولید هورمون تیروئید را کاهش میدهند. در برخی موارد ممکن است به درمانهای دیگر مانند ید رادیواکتیو یا جراحی نیاز باشد.
سوالات متداول مادران باردار
* آیا اختلال در عملکرد صحیح تیروئید در دوران بارداری قابل درمان است؟ بله، با مصرف داروهای تیروئید میتوان به راحتی کمکاری یا پرکاری تیروئید را درمان کرد.
* چه زمانی باید برای انجام اکو قلب جنین اقدام کنم؟ پزشک شما بهترین زمان برای انجام اکو قلب جنین را به شما خواهد گفت. ولی به صورت کلی هفته ۱۸ تا ۲۴ بارداری بهترین زمان برای انجام این آزمایش است.
منبع
انجمن قلب آمریکا ، انجمن علمی قلب کودکان ایران
با آرزوی سلامتی برای شما و فرزند دلبندتان
دکتر ربابه رجبی فوق تخصص قلب جنین و کودک
جهت تعیین وقت ملاقات با خانم دکتر رجبی میتوانید با شماره: ۰۹۳۸۹۳۶۲۷۱۹ تماس بگیرید.