مشکلات مربوط به قلب می‌توانند از زمان تولد یا حتی پیش از آن در دوران جنینی آغاز شوند. برخی از ناهنجاری‌های قلبی مادرزادی (که در طول تکامل جنین و شکل‌گیری قلب در رحم مادر رخ میدهند) و برخی دیگر در سال‌های ابتدایی زندگی کودک بروز می‌کنند. به عنوان مثال:
نقایص قلبی مادرزادی: برخی اختلالات قلبی مانند نقص دیواره میان بطن‌ها، تنگی شریان ریوی، تنگی آئورت و بیماری تترالوژی فالوت از بدو تولد وجود دارند.
بیماری‌های قلبی ناشی از عوامل بیرونی: برخی مشکلات قلبی ممکن است ناشی از عوامل خارجی مانند عفونت‌های ویروسی در دوران بارداری یا مصرف مواد مخدر و الکل توسط مادر در طول حاملگی باشند.
اختلالات قلبی در کودکان: برخی بیماری‌های قلبی ممکن است در سال‌های اولیه زندگی کودک شروع شوند، مانند تنگی شریان ریوی، تنگی آئورت، نقص دیواره میان بطن‌ها و غیره.
در هر صورت، هر اختلال قلبی ممکن است در زمان‌های مختلفی آغاز شود و این بستگی به نوع و شدت آن دارد. برای تشخیص و درمان بیماری قلبی در کودکان، مراجعه به متخصص قلب اطفال ضروری است.
چنانچه به مشاوره پزشکی آنلاین نیاز دارید میتوانید درخواست خود را با کلیک روی لینک زیر ثبت کنید:
انواع بیماری قلبی در کودکان
بیماری‌های قلبی در کودکان می‌توانند به صورت مختلف و با علائم و شدت‌های متفاوت رخ دهند. در زیر چند نوع از شایع ترین بیماری قلبی در کودکان آورده شده است:
نقص سپتوم قلبی (VSD): در این بیماری، یک سوراخ در دیواره جداکننده بین دو بخش قلب (سِپتوم) وجود دارد که می‌تواند به جریان خون نامناسب منجر شود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص علائم و درمان این بیماری قلبی، میتوانید به مقاله «بررسی علائم و درمان VSD در قلب کودکان» تالیف و ترجمه خانم دکتر رجبی مراجعه کنید.
تنگی شریان رگهای ریه (Pulmonary stenosis): در این بیماری، شریانی که خون را از قلب به رگهای ریه می‌برد، تنگ شده است که می‌تواند باعث مشکل در جریان خون شود.
تنگی شریان آئورت (Aortic stenosis): در این بیماری، شریان اورتا که خون را از قلب به سایر بخش‌های بدن می‌برد، تنگ شده است که می‌تواند باعث مشکل در جریان خون شود.
بیماری تترالوژی فالوت (TOF): این یک بیماری قلبی مادرزادی است که شامل نقص های قلبی است، شامل نقص سِپتال قلبی، تنگی شریان رگهای ریه، تغییر مکان شریان آئورت می باشد.
علائم بیماری قلبی در کودکان
در کودکان، نشانه‌های بیماری‌های قلبی می‌تواند متفاوت باشد و بسته به شدت و نوع آن متغیر باشد.
- تنفس سریع یا دشوار
- ناتوانی در انجام فعالیت‌های بدنی
- تغییر رنگ پوست به سمت آبی یا کبودی
- عدم رشد مناسب
- احساس خستگی و ضعف بی دلیل
- تعریق بیش از حد
- عفونت‌های تنفسی مکرر
- تغییر در ضربان و ریتم قلب
از جمله علائمی است که می‌تواند در کودکان مبتلا به مشکلات قلبی دیده شود.
تشخیص بیماری قلبی در کودکان
برای تشخیص قطعی و درمان مناسب، ضروری است کودک تحت معاینه و آزمایش‌های تخصصی متخصص قلب کودکان قرار گیرد تا با استفاده از روش‌های تشخیصی مانند آزمایش خون، اکوکاردیوگرافی، نوار قلب، هولتر ریتم، هولتر فشار خون و سایر روش‌ها، نوع بیماری مشخص و درمان لازم صورت گیرد.
در بسیاری از مراکز برای انجام اکوکاردیوگرافی و سایر آزمایش ها، از داروی بیهوشی استفاده می‌شود. اما خانم دکتر رجبی، به واسطه توانایی در برقراری ارتباط موثر با کودک، این آزمایش‌ها را بدون نیاز به داروی آرامبخش انجام می‌دهد. این روش باعث می‌شود که هم والدین نگرانی از عوارض داروهای بیهوشی نداشته باشند و هم کودک از این عوارض در امان باشد. در نتیجه بدون آرامبخش، انجام اکو قلب به این روش ایمن‌تر است.
عوارض بیماری‌های قلبی در کودکان
کودکان دچار بیماری‌های قلبی ممکن است با مشکلات متعددی روبرو شوند.
- توانایی انجام فعالیت‌های روزمره و ورزشی در آنها محدود می‌گردد و ممکن است دچار تنگی نفس و سرفه شونده.
- رشد جسمی و افزایش وزن در این کودکان دچار اختلال می‌شود که می‌تواند ناشی از کمبود تغذیه و اکسیژن‌رسانی مناسب به سلول‌ها باشد.
این بیماری‌ها می‌توانند منجر به عوارض مستقیم قلبی شود، همچون:
- نارسایی قلب
- اختلالات ریتم قلبی
- افزایش فشارخون
- آنمی (کم خونی)
- ترومبوز (لخته شدن خون)
از دیگر پیامدهای احتمالی، عوارض ریوی است، نظیر: عفونت‌های تنفسی مکرر
- تنگی نفس
- سرفه
در برخی موارد، بیماری‌های قلبی ممکن است سبب بروز عوارض در سایر اعضا و سیستم‌های بدن مانند کلیه‌ها، کبد و ریه‌ها شوند.
روش‌های پیشگیری از بیماری‌های قلبی در کودکان
پیشگیری از بیماری‌های قلبی در کودکان یک سری اقدامات حیاتی است که هدف آن کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی است. در زیر به برخی از روش‌های موثر برای پیشگیری از این بیماری‌ها در کودکان اشاره شده است:
- مراقبت‌های قبل از بارداری: حفظ سلامتی قبل از بارداری امری بسیار حیاتی است. برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی در کودکان، لازم است که به مراقبت‌های دقیق و صحیحی پرداخته شود. این مراقبت‌ها شامل حفظ سلامتی عمومی، جلوگیری از مصرف مواد مخدر و الکل، و مشاوره با پزشک می‌شود.
- مراقبت‌های در دوران بارداری: مراقبت از سلامت مادر و جنین در طول بارداری نقش بسیار مهمی در کاهش خطر بیماری‌های قلبی در کودکان دارد. مصرف مناسب مکمل‌های ویتامینی، جلوگیری از عفونت‌های ویروسی، و استفاده از راهکارهای پیشگیری از این بیماری‌ها از جمله این مراقبت‌ها است.
- شیردهی طبیعی: شیردهی به کودکان می‌تواند به طریقی موثر در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی کمک کند. شیر مادر حاوی مواد مغذی و آنتی‌بادی‌هایی است که به سلامت قلب و عروق کودک کمک می‌کند.
- تغذیه سالم: تغذیه صحیح و مناسب در دوران کودکی می‌تواند از جمله اقدامات مهم در پیشگیری از بیماری‌های قلبی باشد. مصرف مواد غذایی سالم، کاهش میزان نمک و چربی‌های اشباع از اقداماتی است که می‌تواند به کاهش این بیماری‌ها کمک کند.
در دوران بارداری، جنین ممکن است به بیماری‌های قلبی عروقی مبتلا شود. این بیماری‌ها ممکن است از طریق عوامل متعددی مانند ژنتیک، محیطی، و شرایط مادری به جنین منتقل شوند. عواملی مانند ویژگی‌های ژنتیکی خانوادگی، مصرف مواد مخدر و الکل، عفونت‌ها، تغذیه ناصحیح، و شرایط مادری نامساعد می‌توانند به بروز این بیماری‌ها در جنین کمک کنند.
فاکتورهای مختلفی وجود دارد که احتمال ابتلا جنین به بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش میدهند، از جمله:
وجود سابقه خانوادگی: وقوع بیماری‌های قلبی عروقی در سابقه خانوادگی می‌تواند خطر ابتلا جنین به این بیماری‌ها را بالا ببرد.
عوامل محیطی: مصرف مواد مخدر و الکل توسط مادر در دوران بارداری، استفاده از داروهای خاص، عفونت‌ها، تغذیه ناصحیح، و تماس با مواد آلوده می‌تواند به بروز بیماری قلبی عروقی در جنین کمک کند.
وضعیت مادر: برخی از شرایط مادری مانند دیابت، فشار خون بالا در بارداری، چاقی، سن بالا، و مصرف داروهای خاص نیز می‌توانند خطر ابتلا جنین به بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش دهند.
با آرزوی سلامتی برای شما و فرزند دلبندتان
دکتر ربابه رجبی فوق تخصص قلب و عروق کودکان
برای ارتباط مستقیم با نوبت دهی مطب دکتر رجبی با شماره ۰۹۳۸۹۳۶۲۷۱۹ تماس بگیرید.
