فشار خون بالا در کودکان چه نشانه های ظاهری دارد؟

شاید فکر کنید که فشار خون بالا بیشتر مختص بزرگسالان است، اما واقعیت این است که این مشکل در کودکان نیز شیوع پیدا کرده است و می‌تواند عواقب جدی برای سلامتی آن‌ها داشته باشد.

چرا فشار خون بالا در کودکان خطرناک است؟

فشار خون بالا به معنای نیروی بیش از حد خون بر دیواره‌های رگ‌ها است. اگر این فشار به طور مداوم بالا باشد، می‌تواند به قلب، کلیه‌ها، مغز و سایر اندام‌ها آسیب برساند. تشخیص زودهنگام و درمان به موقع فشار خون بالا در کودکان، از بروز عوارض جدی در آینده جلوگیری می‌کند.

دلایل فشار خون بالا در کودکان

علل فشار خون بالا در کودکان بسیار متنوع است و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

علل اولیه:

ژنتیک و سابقه خانوادگی: داشتن سابقه فشار خون بالا در خانواده می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.

چاقی و اضافه وزن: چاقی یکی از مهم‌ترین عوامل خطر برای فشار خون بالا در کودکان است.

رژیم غذایی پر نمک: مصرف زیاد نمک می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود.

کم تحرکی: عدم فعالیت بدنی کافی نیز می‌تواند به افزایش فشار خون کمک کند.

  علل ثانویه:

بیماری‌های کلیوی: بیماری‌های کلیوی یکی از شایع‌ترین علل فشار خون بالا در کودکان است.

بیماری‌های قلبی مادرزادی: برخی از بیماری‌های قلبی مادرزادی می‌توانند باعث فشار خون بالا شوند.

اختلالات هورمونی: اختلالات هورمونی مانند بیماری آدیسون نیز می‌توانند باعث فشار خون بالا شوند.

تومورها: تومورهای غدد فوق کلیوی می‌توانند باعث ترشح بیش از حد هورمون‌هایی شوند که فشار خون را افزایش می‌دهند.

مصرف برخی داروها: برخی داروها مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) می‌توانند فشار خون را افزایش دهند.

علائم فشار خون بالا در کودکان

متأسفانه، فشار خون بالا در کودکان اغلب بدون علامت است و تنها با اندازه‌گیری فشار خون در معاینات دوره‌ای تشخیص داده می‌شود. با این حال، برخی از کودکان ممکن است علائمی مانند سردرد، سرگیجه، خون دماغ، مشکلات بینایی، خستگی مفرط، درد شکم، تنگی نفس و ادرار خونی را تجربه کنند.

جدول فشار خون بالا در کودکان 

ادامه جدول فشار خون بالا در کودکان بر اساس سن ارائه شده است. این جدول به والدین کمک می‌کند تا فشار خون کودکان را بهتر ارزیابی کنند و در صورت نیاز به تشخیص و درمان به موقع اقدام نمایند.

فشار خون بالا در کودکان معمولاً در صورتی تشخیص داده می‌شود که فشار خون در چند اندازه‌گیری متوالی بالاتر از 95 درصد مقادیر نرمال متناسب با سن، جنس و قد کودک باشد.

درمان خانگی فشار خون بالا در کودکان

درمان خانگی فشار خون بالا در کودکان شامل تغییرات مهم در سبک زندگی و رژیم غذایی است که می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، کاهش مصرف نمک و غذاهای فرآوری شده، کنترل وزن و تشویق کودک به فعالیت بدنی منظم از جمله روش‌های موثر هستند.

همچنین مدیریت استرس و خواب کافی برای کودکان نقش مهمی در کنترل فشار خون دارد. استفاده از برخی مواد غذایی مانند زرشک، آبلیمو و سیر نیز به عنوان درمان‌های طبیعی می‌تواند به بهبود وضعیت فشار خون کمک کند. البته هرگونه درمان خانگی باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود تا از سلامت کودک اطمینان حاصل شود.

تشخیص

برای تشخیص پزشک علاوه بر اندازه‌گیری فشار خون، ممکن است آزمایش‌های تکمیلی مانند آزمایش خون و ادرار، اکوکاردیوگرافی، سونوگرافی کلیه و نوار قلب را تجویز کند.

عوارض فشار خون بالا

اگر فشار خون کودک بیشتر از محدوده طبیعی باشد و درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی مانند بیماری‌های قلبی عروقی، سکته مغزی، نارسایی کلیه و مشکلات بینایی را به دنبال داشته باشد.

درمان

درمان شامل تغییر سبک زندگی، دارو درمانی و درمان علت زمینه‌ای (در صورت وجود) است. تغییر سبک زندگی شامل کاهش وزن، رژیم غذایی کم نمک، افزایش فعالیت فیزیکی و ترک سیگار است. در برخی موارد، ممکن است پزشک برای کودک شما دارو تجویز کند.

پیشگیری 

بهترین راه برای پیشگیری، داشتن یک سبک زندگی سالم است. این شامل تغذیه سالم، فعالیت بدنی منظم و حفظ وزن سالم است.

آیا ورزش مفید است؟

بله، فعالیت بدنی منظم می‌تواند به کاهش فشار خون در کودکان کمک کند. ورزش باعث تقویت عضله قلب می‌شود و قلب را قادر می‌سازد با تلاش کمتر خون را پمپاژ کند، که این امر فشار خون را کاهش می‌دهد.

همچنین فعالیت بدنی به حفظ وزن سالم کمک می‌کند و کنترل وزن یکی از عوامل مهم در کاهش فشار خون است. مطالعات نشان داده‌اند که ورزش منظم می‌تواند فشار خون سیستولیک را بین 3 تا 6 میلی‌متر جیوه و فشار دیاستولیک را بین 4 تا 12 میلی‌متر جیوه کاهش دهد.

فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، شنا و تمرینات هوازی به ویژه برای کاهش فشار خون توصیه می‌شوند. البته برای کودکان مبتلا به فشار خون بالا، قبل از شروع هر برنامه ورزشی باید با پزشک متخصص مشورت شود تا برنامه‌ای ایمن و متناسب با شرایط کودک تنظیم گردد. بنابراین، تشویق کودکان به فعالیت بدنی منظم نه تنها به کنترل فشار خون کمک می‌کند بلکه سلامت قلب و عروق آنها را نیز بهبود می‌بخشد و از بروز بیماری‌های قلبی در آینده پیشگیری می‌کند.

سوالات متداول

– آیا فشار خون بالا در کودکان قابل درمان است؟ بله، با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، فشار خون بالا در کودکان قابل کنترل است.

– چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟ هر زمانی نشانه ای غیر طبیعی در فرزند خود مشاهده کردید، حتما به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

– آیا داروهای فشار خون برای کودکان عوارض جانبی دارند؟ مانند هر داروی دیگری، داروهای فشار خون نیز ممکن است عوارض جانبی داشته باشند. اما پزشک شما دارویی را انتخاب خواهد کرد که کمترین عوارض جانبی را داشته باشد.

در آخر

اگر نگران فشار خون فرزندتان هستید، هرگز خوددرمانی نکنید و حتما به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام و درمان به موقع فشار خون بالا، آینده‌ای بهتر و سالم تر را برای فرزندتان تضمین می‌کند.

با آرزوی سلامتی برای شما و فرزند دلبندتان

دکتر ربابه رجبی فوق تخصص قلب اطفال

جهت تعیین وقت ملاقات با خانم دکتر رجبی میتوانید با شماره ۰۹۳۸۹۳۶۲۷۱۹ تماس بگیرید.