سندروم داون یکی از شایعترین اختلالات ژنتیکی است که میتواند با مشکلات قلبی مادرزادی همراه باشد. بیش از 50 درصد کودکان مبتلا به سندروم داون با نوعی نقص قلبی به دنیا میآیند. این مشکلات قلبی، اگر بهموقع تشخیص و درمان نشوند، میتوانند بر کیفیت زندگی و رشد کودک تأثیر بگذارند. در ادامه، به بیان کامل و دقیق مشکلات قلبی مرتبط با سندروم داون، روشهای تشخیص و درمان آنها خواهیم پرداخت.
شایعترین مشکلات قلبی در سندروم داون
۱. نقص کانال دهلیزی-بطنی (AVSD)
نقص کانال دهلیزی-بطنی شایعترین نقص قلبی در کودکان مبتلا به سندروم داون است. در این نقص، دیوارهای که دهلیزها و بطنها را از هم جدا میکند، بهطور کامل تشکیل نشده است.
علائم: تنگی نفس، کاهش وزن، خستگی زودهنگام
درمان: معمولاً نیاز به جراحی قلب باز دارد.


۲. نقص دیواره بین بطنی (VSD)
در این نقص، دیوارهای که دو بطن قلب را از هم جدا میکند، بهطور کامل بسته نشده است.
علائم: صدای اضافه در قلب (سوفل)، خستگی سریع، عرق کردن زیاد.
درمان: برخی موارد با رشد کودک بهبود مییابد، اما در موارد شدید جراحی لازم است.

۳. نقص دیواره بین دهلیزی (ASD)
در این حالت، دیواره بین دو دهلیز بهطور کامل تشکیل نشده است و خون بین دهلیزها مخلوط میشود.
علائم: تنگی نفس، تورم دست و پا
درمان: ممکن است نیاز به جراحی یا بسته شدن با کاتتر داشته باشد.

۴. تنگی دریچه ریوی (Pulmonary Stenosis)
این نقص باعث تنگ شدن دریچه ریوی میشود و جریان خون از بطن راست به ریهها را محدود میکند.
علائم: سیانوز (رنگ آبی لبها و پوست)، خستگی سریع
درمان: بالونپلاستی یا جراحی قلب باز برای باز کردن دریچه.

۵. ترانسپوزیشن بزرگ (TGA)
در این نقص، شریانهای اصلی قلب جای خود را با هم عوض کردهاند که منجر به جریان نادرست خون در بدن میشود.
علائم: سیانوز شدید از بدو تولد.
درمان: جراحی فوری پس از تولد ضروری است.
روش شناسایی مشکلات قلبی در سندروم داون
تشخیص زودهنگام مشکلات قلبی بسیار حیاتی است. معمولاً این کودکان در روزهای اول پس از تولد تحت اکوکاردیوگرافی قرار میگیرند. همچنین، بررسیهای منظم توسط متخصص قلب کودکان برای پایش وضعیت قلبی ضروری است.
اگر چه برخی از مراکز، آزمایش اکو قلب در کودکان را با تزریق داروی بیهوشی و آرامبخش انجام میدهند، اما خانم دکتر رجبی به واسطه تجربه بالا و مهارت در برقراری ارتباط موثر با کودک و ایجاد فضایی شاد و آرام، بدون استفاده از هر گونه داروی بیهوشی و آرامبخش آزمایش اکوکاردیوگرافی را در کودکان و نوزادان انجام میدهند، تا ضمن دور ماندن کودک از مضرات و عوارض این گونه دارو ها، نتایج آزمایش نیز صحیح باشد و هیچگونه تشخیص نادرستی صورت نگیرد.

درمان
درمان دارویی: در برخی موارد، استفاده از داروها برای کنترل علائم و بهبود عملکرد قلب کافی است.
جراحی: بسیاری از نقایص قلبی نیاز به جراحی اصلاحی دارند. جراحی معمولاً در چند ماه اول زندگی انجام میشود.
مراقبتهای بعد از جراحی: پایش مداوم و معاینات دورهای برای اطمینان از عملکرد صحیح قلب ضروری است.
تجربه مادر یک کودک مبتلا به سندروم داون در مطب دکتر رجبی
مادر آرمان، کودک دو ساله مبتلا به سندروم داون، میگوید: «آرمان از بدو تولد با نقص دیواره بین دهلیزی به دنیا آمد. بعد از مراجعه به دکتر رجبی و انجام اکوکاردیوگرافی، ایشان با صبر و دلسوزی، مراحل درمان را برای ما توضیح دادند. با انجام جراحی موفقیتآمیز و مراقبتهای بعد از آن، آرمان بدون هیچ مشکلی بازی میکند و ما بسیار از دکتر رجبی سپاسگزاریم.»
سوالات پر تکرار
– آیا همه کودکان مبتلا به سندروم داون دچار مشکلات قلبی هستند؟
نه، اما بیش از 50 درصد این کودکان با نوعی نقص قلبی متولد میشوند.
– آیا مشکلات قلبی در سندروم داون قابل درمان است؟
بله، بسیاری از این مشکلات با جراحی و درمان مناسب بهبود مییابند.
– آیا میتوان قبل از تولد مشکلات قلبی را تشخیص داد؟
بله، با انجام اکوکاردیوگرافی جنینی در دوران بارداری میتوان نقصهای قلبی را شناسایی کرد.
مشورت با متخصص قلب کودکان
در این مطلب به بررسی مشکلات قلبی در سندروم داون پرداخته شد. با توجه به متفاوت بودن وضعیت قلب هر کودک، اگر سوالی دارید یا نیاز به مشاوره بیشتری دارید، توصیه میشود با یک متخصص قلب کودکان مشورت کنید.
با آرزوی سلامتی برای شما و فرزند دلبندتان
دکتر ربابه رجبی فوق تخصص قلب اطفال
جهت تعیین وقت ملاقات با خانم دکتر رجبی با شماره ۰۹۳۸۹۳۶۲۷۱۹ تماس بگیرید.