گشادی دریچه قلب در کودکان، به معنای بزرگتر از حد طبیعی بودن یکی از دریچههای قلب است. این بیماری میتواند علائم مختلفی داشته باشد که شدت آنها به نوع دریچه آسیبدیده، میزان گشادی و سن کودک بستگی دارد. در ادامه به بیان علائم گشادی دریچه قلب کودکان، علل ایجاد آن، چگونگی تشخیص و درمان میپردازیم.
نشانه های گشادی دریچه قلب در کودک
منابع معتبر مانند انجمن قلب کودکان ایران و آمریکا، علائم زیر را برای گشادی دریچه قلب در کودکان برشمردهاند:
تنگی نفس: یکی از شایعترین علائم است و ممکن است در هنگام فعالیت بدنی یا ورزش، خواب یا حتی در حالت استراحت رخ دهد.
خستگی و بیحالی: کودکان مبتلا به گشادی دریچه قلب ممکن است زودتر از همسالان خود خسته شوند و انرژی کمتری داشته باشند.
تورم پاها و مچ پا: تجمع مایع در بدن میتواند باعث تورم در پاها و مچ پا شود.
تپش قلب: احساس تپش قلب یا ضربان قلب نامنظم از دیگر علائم ممکن است.
درد قفسه سینه: در موارد شدیدتر، کودک ممکن است از درد قفسه سینه شکایت کند.
کاهش وزن: در برخی موارد، کودک ممکن است به دلیل کاهش اشتها یا مشکلات گوارشی، وزن کم کند.
عفونتهای مکرر: کودکان مبتلا به گشادی دریچه قلب ممکن بیشتر مستعد ابتلا به عفونتهای قلبی باشند.
علائم در نوزادان ممکن است متفاوت باشد و شامل موارد زیر باشد:
مشکل در تغذیه: نوزادان مبتلا ممکن است مشکل در تغذیه داشته باشند و وزن نگیرند.
عرق کردن بیش از حد: به ویژه هنگام تغذیه یا فعالیت بدنی.
تغییر رنگ پوست: ممکن است پوست کودک به رنگ خاکستری یا آبی متمایل شود.
توجه: برخی از کودکان مبتلا به گشادی دریچه قلب ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند و بیماری آنها تنها در معاینات روتین کشف شود.
علل
علل گشادی دریچه قلب در کودکان متفاوت است که در ادامه مهمترین آنها را معرفی میکنیم.
نقایص مادرزادی قلب: بسیاری از موارد گشادی دریچه قلب به دلیل نقصهای مادرزادی قلبی ایجاد میشود. شایعترین نقص مادرزادی قلب، بیماری VSD است که شما عزیزان میتوانید برای آشنایی با این بیماری مادرزادی قلبی به مقاله مربوطه مراجعه نمایید.
عفونتهای قلبی: برخی عفونتها مانند تب روماتیسمی میتوانند به دریچههای قلب آسیب رسانده و باعث گشادی آنها شوند.
بیماریهای بافت همبند: بیماریهایی مانند سندرم مارفان میتوانند باعث ضعف بافت همبند دریچههای قلب شوند.
تشخیص
برای تشخیص گشادی دریچه قلب در کودک و نوزاد، پزشک از روشهای مختلفی مانند:
معاینه فیزیکی: پزشک با گوش دادن به صدای قلب و بررسی علائم، میتواند به وجود مشکل مشکوک شود.
نوار قلب (ECG): برای بررسی ریتم و فعالیت الکتریکی قلب استفاده میشود. این آزمایش سرپایی و بدون درد است.
اکوکاردیوگرافی: این روش تصویربرداری از قلب، بهترین روش برای تشخیص گشادی دریچه قلب و ارزیابی شدت آن است. در برخی مراکز، به دلیل استفاده از داروهای بیهوشی در حین اکوکاردیوگرافی، کودکان ناچار به تحمل عوارض جانبی این داروها هستند.
اما در مرکز اکوکاردیوگرافی قلب کودک دکتر رجبی، با ایجاد فضایی آرام و شاد و برقراری ارتباط مؤثر با کودک، این امکان فراهم شده است تا اکو قلب کودک بدون نیاز به هیچ گونه داروی بیهوشی انجام شود. به این ترتیب، از بروز هرگونه عارضه جانبی برای فرزند شما جلوگیری خواهد شد.
سایر آزمایشها: ممکن است آزمایشهای دیگری مانند تست ورزش، رادیوگرافی قفسه سینه و MRI قلب انجام شود.
درمان گشادی دریچه قلب در کودکان و نوزادان
درمان گشادی دریچه قلب کودک به شدت بیماری، نوع دریچه آسیبدیده و سن کودک بستگی دارد. درمانها ممکن است شامل دارو درمانی، جراحی یا کاتتریزاسیون قلبی باشد.
عوارض نارسایی دریچه قلب در خردسالان و اطفال
گشادی یا نارسایی دریچههای قلب در خردسالان، یک اختلال قلبی است که در آن یکی از دریچههای قلب به درستی بسته نمیشود. این امر باعث میشود خون به عقب برگردد و قلب مجبور شود سختتر کار کند. در صورت عدم درمان، این بیماری میتواند عوارضی جدی از جمله نارسایی قلبی، آریتمی قلبی، لخته شدن خون و حتی مرگ ناگهانی را به همراه داشته باشد.
گشادی دریچه قلبی مادرزادی
گشادی دریچه قلبی مادرزادی به وضعیتی گفته میشود که یکی از دریچههای قلب نوزاد از بدو تولد به اندازه کافی بسته نمیشود. این مشکل باعث میشود خون به مقدار کافی به قلب یا بدن پمپاژ نشود و در نتیجه قلب مجبور میشود سختتر کار کند.
این بیماری میتواند علائمی مانند:
خستگی زودرس
تنگی نفس
تورم در پاها
و عفونتهای مکرری ایجاد کند.
تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، از جمله جراحی، میتواند به بهبود کیفیت زندگی کودکان مبتلا کمک شایانی کند. عوامل مختلفی از جمله ژنتیک و عوامل محیطی در ایجاد این بیماری نقش دارند.
مهمترین نکاتی که درباره گشادی دریچه قلبی مادرزادی باید بدانید:
تشخیص زودهنگام: تشخیص این بیماری در مراحل اولیه بسیار مهم است تا درمان به موقع آغاز شود.
درمان: درمان بسته به شدت بیماری و سن کودک متفاوت است و ممکن است شامل دارو درمانی، جراحی یا ترکیبی از هر دو باشد.
پیگیریهای منظم: کودکان مبتلا به این بیماری نیاز به پیگیریهای منظم توسط پزشک دارند تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود و در صورت نیاز درمانهای لازم انجام شود.
کیفیت زندگی: با تشخیص و درمان مناسب، بسیاری از کودکان مبتلا به گشادی دریچه قلبی مادرزادی میتوانند زندگی فعال و سالمی داشته باشند.
مهم: اگر کودک شما هر یک از علائم ذکر شده را دارد، حتما به پزشک فوق تخصص قلب اطفال مراجعه کنید. تشخیص و درمان زودهنگام گشادی دریچه قلب، میتواند به بهبود کیفیت زندگی کودک و جلوگیری از عوارض جدی کمک کند.
با آرزوی سلامتی برای شما و فرزند دلبندتان
دکتر ربابه رجبی فوق تخصص قلب اطفال
منابع:
جهت تعیین وقت ملاقات با خانم دکتر رجبی با شماره ۰۹۳۸۹۳۶۲۷۱۹ تماس بگیرید.