بیماری ASD قلب کودک و نوزاد یکی از مشکلات قلبی شایع است که ممکن است در بدو تولد تشخیص داده شود. این مشکل می‌تواند والدین را نگران کند، اما با آگاهی و درمان مناسب، می‌توان بهبود قابل توجهی را در کودکان مبتلا مشاهده کرد. دکتر ربابه رجبی فوق تخصص قلب اطفال در این قسمت به بررسی همه جانبه بیماری سوراخ بین دهلیزی قلب در کودکان و نوزادان پرداخته اند و به سوالات شما پاسخ داده اند.
بیماری ASD در کودکان چیست؟
بیماری ASD یا “سوراخ بین دهلیزی” (Atrial Septal Defect) به وجود یک روزنه در دیواره بین دو دهلیز قلب اشاره دارد. این دیواره که به نام سپتوم دهلیزی شناخته میشود، به طور طبیعی دو دهلیز قلب را از هم جدا می‌کند. در صورت وجود روزنه در این دیواره، خون اکسیژن‌دار از دهلیز چپ به دهلیز راست جریان می‌یابد، که می‌تواند منجر به افزایش فشار و بار کاری بر روی قلب و ریه‌ها شود.
تصویر بالا، قلب سالم را نمایش میدهد که ذرات آبی رنگ همان خون حاوی اکسیژن هستند و به بدن پمپاژ میشود و با ذرات قرمز که خون بدون اکسیژن است، ترکیب نمیشود.
اما در قلب مبتلا به ASD، بخشی از خون قرمز از طریق حفره بین دهلیز ها عبور کرده و با خون اکسیژن دار (ذرات آبی) ترکیب میشود.
ASD مخفف چیست؟
ASD مخفف Atrial Septal Defect است که به معنی حفره بین دهلیزی می‌باشد.
علائم سوراخ بین دهلیزی در کودکان و نوزادان
علائم (ASD) سوراخ بین دهلیزی قلب کودک و نوزاد ممکن است در ابتدا نامحسوس باشند و بستگی به اندازه آن دارند. برخی از علائم رایج عبارتند از:
- تنفس سریع یا سخت
- خستگی زودرس
- تعریق زیاد به ویژه هنگام تغذیه
- وزن‌گیری کند
- ابتلا مکرر به عفونت‌های ریوی
چنانچه به مشاوره پزشکی آنلاین نیاز دارید میتوانید درخواست خود را با کلیک روی لینک زیر ثبت کنید و منتظر تماس ما باشید.
عوارض سوراخ بین دهلیزی در کودکان و نوزادان
در صورتی که حفره قلب کودک و نوزاد، ممکن است منجر به عوارض جدی‌تری شود، از جمله:
- افزایش فشار خون ریوی
- آریتمی‌ها (اختلالات ریتم قلب)
- نارسایی قلبی
- افزایش خطر سکته مغزی
خطرات بیماری ASD قلب کودک و نوزاد
خطرات اصلی بیماری به اندازه و محل نقص بستگی دارد. حفره های بزرگتر ممکن است منجر به مشکلات بیشتری شوند و نیاز به مداخله پزشکی فوری داشته باشند. برخی از خطرات شامل:
- افزایش حجم کاری قلب
- آسیب به بافت‌های قلب و ریه‌ها
- مشکلات در رشد و توسعه کودک
درمان بیماری ASD
اکثر این سوراخ های قلب به‌طور طبیعی و در روند رشد کودک بسته می‌شوند. برخی ازروزنه های کوچک به اندازه‌ای خفیف هستند که هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کنند و نیاز به جراحی ندارند.
اما اگر اندازه روزنه قلب به حدی بزرگ باشد که به‌اندازه چند میلی‌متر (MM) یا بیشتر برسد، برای پیشگیری از مشکلات آینده ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.
در گذشته، برای بستن این حفره ها (ASD)، از جراحی قلب باز استفاده می‌شد که نیاز به بستری سه تا پنج روزه در بیمارستان داشت. اما امروزه، پزشکان جراحی بسته‌ای را برای اصلاح این نوع سوراخ انجام میدهند که با عنوان «جراحی بسته شدن ASD با حداقل تهاجم» شناخته میشود. این روش نیاز به ایجاد برش‌های بزرگ در قفسه سینه ندارد و بهبودی بیمار سریع‌تر و با درد کمتری صورت می‌گیرد.
با این حال، اگر کودک مبتلا به فشار خون ریوی شدید باشد، جراحی بستن سوراخ بین دهلیزی توصیه نمیشود؛ چرا که ممکن است وضعیت کودک را بدتر کند.
پس از تشخیص این نقص مادرزادی قلبی، اغلب متخصصان قلب و جراحان قلب توصیه می‌کنند که این نقص در دوران کودکی اصلاح شود تا از بروز عوارض بعدی جلوگیری شود. برای کودکان و بزرگسالان، جراح قلب ابتدا وضعیت را ارزیابی می‌کند تا بهترین روش درمانی را برای بیمار انتخاب کند.
کاتتریزاسیون قلب
در این روش، متخصص قلب و عروق یا جراح قلب، یک لوله نازک به نام کاتتر را از طریق یکی از رگ‌های خونی در کشاله ران وارد کرده و با استفاده از تکنیک‌های تصویربرداری، آن را به سمت قلب هدایت می‌کند. سپس پزشک یک وصله یا پلاگین مشبک را در محل سوراخ قرار میدهد تا روزنه را ببندد. در طول زمان، بافت قلب در اطراف این وصله رشد کرده و آن را به‌طور دائم می‌پوشاند. این روش عمدتاً برای ترمیم نقایص ثانویه دیواره بین دهلیزی (نوع سکوندوم) استفاده میشود.
در بعضی از موارد که اندازه حفره بزرگ است، این روش کافی نبوده و ممکن است نیاز به جراحی قلب باز باشد.
جراحی قلب باز برای ترمیم ASD
این جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام میشود و جراح از دستگاه قلب و ریه مصنوعی برای حفظ جریان خون و اکسیژن استفاده می‌کند. در این روش، با یک برش کوچک در قفسه سینه، جراح از موادی مانند چسب‌های مخصوص برای بستن روزنه استفاده می‌کند. این روش درمان ترجیحی برای برخی از انواع نقص بین دهلیزی، مانند نقایص سینوس پرمیوم، سینوسی وریدی و کرونری است که فقط از طریق جراحی قلب باز قابل ترمیم هستند.
پس از انجام جراحی، پزشکان با استفاده از روش‌های تصویربرداری مانند اکو قلب، منطقه ترمیم شده را بررسی می‌کنند تا از موفقیت‌آمیز بودن جراحی اطمینان حاصل کنند.
چه زمانی جراحی قلب باز لازم است؟
درمان (ASD) بسته به اندازه روزنه و علائم بالینی کودک متفاوت است. در زیر جزئیات دقیقی در مورد اندازه سوراخ و نیاز به درمان آورده شده است:
1. سوزاخ های کوچک (کمتر از ۳ میلی‌متر):
روزنه هایی که کمتر از ۳ میلی‌متر باشند، اغلب نیازی به درمان ندارند. این گونه موارد معمولاً خود به خود بسته می‌شوند و در بسیاری از موارد هیچ علائمی ایجاد نمی‌کنند. پزشک ممکن است این نقایص کوچک را به‌صورت دوره‌ای از طریق اکوکاردیوگرافی بررسی کند و تحت نظر داشته باشد تا از عوارض پیشگیری کند.
2. روزنه های متوسط (بین ۳ تا ۸ میلی‌متر):
این موارد ممکن است نیاز به درمان داشته باشند یا نداشته باشند، بسته به این که آیا علائمی ایجاد می‌کنند یا خیر. برای روزنه متوسطی که علائمی مانند تنگی نفس یا اختلالات رشد ایجاد می‌کنند، درمان با کاتتریزاسیون قلب گزینه‌ای مناسب است. این روش کم‌تهاجمی بوده و به عنوان یک درمان موثر برای روزنه های متوسط سپتوم بین دهلیزی شناخته میشود.
3. حفره های بزرگ (بیش از ۸ میلی‌متر):
روزنه هایی که بزرگتر از ۸ میلی‌متر هستند، اغلب با مشکلات جدی‌تری همراه‌اند و نیاز به درمان دارند. درمان پیشنهادی برای این اندازه، جراحی قلب باز است، زیرا این نوع روزنه های بزرگ، احتمالاً خود به خود بسته نمی‌شوند و ممکن است فشار زیادی روی قلب و ریه‌ها وارد کنند. جراحی قلب باز امکان بستن این حفره ها را به صورت موثر فراهم می‌کند.
در هر صورت، تشخیص نهایی باید توسط پزشک فوق تخصص قلب و بر اساس شرایط خاص هر کودک انجام شود.
برای درمان این بیماری مادرزادی به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای تشخیص و درمان بیماری ASD قلب کودک و نوزاد، باید به فوق تخصص قلب کودکان مراجعه کنید. این پزشکان تخصص و تجربه لازم برای مدیریت مشکلات قلبی کودکان را دارند و می‌توانند بهترین راهکار درمانی را برای فرزند شما ارائه دهند.
نتیجه‌گیری
بیماری ASD قلب کودک و نوزاد یک مشکل شایع قلبی است که با تشخیص به موقع و درمان مناسب، می‌توان آن را مدیریت و درمان کرد. اگر نگران سلامت قلب فرزند خود هستید، حتماً با یک متخصص قلب کودکان مشورت کنید و راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید.
با رعایت این نکات و توجه به سلامت قلب کودک، میتوانید از عوارض جدی جلوگیری کرده و سلامت و شادابی بیشتری برای فرزند خود فراهم کنید.
با آرزوی سلامتی برای شما و فرزند دلبندتان
دکتر ربابه رجبی فوق تخصص قلب کودکان در تهران
برای مشاوره و تعیین وقت ملاقات با دکتر رجبی، با شماره تلفن ۰۹۳۸۹۳۶۲۷۱۹ در تماس باشید.
